Dit doemscenario schetst chefeconoom Wim Boonstra van de Rabobank in een
onlangs verschenen Themabericht van deze bank.

Uiteraard zal Nederland niet zo snel uit de Europese Unie stappen, maar
toch is er een klein kansje dat het per ongeluk zover komt. Want wat als er
weer een referendum komt waarin de Nederlandse bevolking ´nee´ zegt?
Staatssecretaris Frans Timmermans voor Europese Zaken opperde eind mei dat
Nederland de Europese Unie (EU) dan zal moeten verlaten.

Dat Nederland bij een eventueel referendum ´nee´ zegt, kan gebeuren. De Britse
Denktank Open Europe constateerde deze week dat het nieuwe voorstel
nauwelijks verschilt van de ontwerptekst die eerder werd verworpen.
Interessant dus om eens te kijken wat het zou betekenen als Nederland uit de
EU stapt.

Als Nederland door uit de EU te treden ook uit het verdrag van Schengen
moet stappen, betekent dat volgens Boonstra dat Nederlanders op Schiphol in
de rij voor niet EU-ingezetenen moeten aansluiten, maar ook dat we met de
auto weer moeten stoppen bij de grens met België en Duitsland. Dit zal niet
alleen voor personenauto’s gelden, maar ook voor vrachtwagens en
vrachttreinen. Dat betekent oponthoud.

De concurrentiepositie van de Rotterdamse haven zal hierdoor in één klap enorm
verslechteren. De keuze voor buitenlandse rederijen om uit te wijken naar
Antwerpen of Hamburg is dan snel gemaakt. Met de teloorgang van de
Rotterdamse haven is Nederland in ieder geval niet aantrekkelijk meer voor
bedrijven die zich bezighouden met transport en logistiek. Voor grote
internationals zal Nederland ook een stuk minder aantrekkelijk zijn als het
geen deel meer uitmaakt van de grotere afzetmarkt Europa.

De euro zouden we misschien kunnen behouden, maar dat is niet al te
verstandig als je zelf niks meer te zeggen hebt over het gevoerde beleid.
Een herinvoering van de gulden betekent dat alle administratieve en bancaire
systemen moeten worden omgezet. Dat kost miljarden. Ook is de onzekerheid
over de wisselkoersen terug van weggeweest. Bedrijven die importeren of
exporteren, moeten zich hier tegen indekken. We kunnen dan natuurlijk
besluiten de gulden aan de euro te koppelen, maar nadeel daarvan is dat
Nederland niks te zeggen heeft over het beleid van de Europese Centrale
Bank. Dat klinkt niet aantrekkelijk.

Komt de gulden terug dan is dit voor grote banken die ook actief zijn in
landen die nog wel de euro hanteren, erg onhandig en duur. Bij hen kan de
vraag opkomen of Nederland nog wel een aantrekkelijke vestigingsplaats is
voor hun hoofdkantoor. "De kans dat op termijn alle Nederlandse
beursgenoteerde banken hun hoofdkantoor naar het buitenland verplaatsen, is
dan ook groot," schrijft Boonstra.

Naast deze economische gevolgen brengt het uit de Europese Unie stappen
een boel bestuurlijke, administratieve en juridische gevolgen met zich mee.
Ook bestaat de kans dat Nederland ook niet meer serieus genomen wordt door
de VN en de IMF.

Al met al zeker geen aantrekkelijk scenario, waar we niet acuut heel bang voor
hoeven te zijn, maar wat zeker wel in het achterhoofd moet worden gehouden.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl